فساد سیستماتیک شما روشن‌تر از خورشید است


بعد از بر ملا شدن فساد تقریبا چهار میلیارد دلاری چای دبش در دوران ریاست جمهوری آقای رئیسی، بحث درباره فساد سیستماتیک(نظام مند) در جمهوری اسلامی بالا گرفته است.در خبرها خواندم که رئیس سازمان بازرسی کل کشور گفته است:«همانطور که مقام معظم رهبری تاکید فرموده‌اند فساد سیستماتیک در کشور وجود ندارد.»

به رغم همه پرونده‌های فسادهای عظیم و باورنکردنی‌ای که یکایک برملا می‌شود ،مسئولین رده بالای نظام همچنان ابتلای نظامشان به فساد سیستماتیک را قبول ندارند و این مفسده‌ها را صرفا ناشی از لغزش‌های اخلاقی برخی افراد انگشت شمار تلقی می‌کنند.

اما اجازه دهید ببینیم فساد سیستماتیک یعنی چه؟من برای اطلاع دقیق‌تر از این موضوع به چند منبع ، از جمله دایره المعارف بریتانیکا و فرهنگ آکسفورد،مراجعه کردم.در همه این منابع ذکر شده اگر در بدنه سازمان‌ها و ادارات حکومتی مجموعه ‌ای از اعمال مفسدانه بر اساس یک الگوی مشخص و تکراری رخ دهد به این نوع فساد می‌گویند فساد سیستماتیک.عامل اصلی این نوع فساد نه الزاما افراد فاسد و بی‌اخلاق، که در ذات خود سیستم حکومتی‌ نهفته است.در واقع سیستم به نحوی طراحی شده که تولید فساد می‌کند و به همین دلیل هم به این نوع فساد می‌گویند فساد سیستماتیک .و این نوع فساد زمانی رخ می‌دهد که برخی قوانین و مقررات به رغم منجر نشدن به نتایج مطلوب اولیه،همچنان سر جای خود باقی می‌مانند و در نتیجه نمونه‌های فساد مشابه یکدیگر به صورت پیاپی اتفاق می‌افتد.بهترین نمونه فساد سیستماتیک همین مقررات اعطای ارز ترجیحی و رانت ‌های مشابه به واردکنندگان کالا در کشور خودمان است که باعث شده طی دو سه دهه گذشته انبوهی از مفاسد اقتصادی در ابعاد نجومی رخ دهد.این نمونه‌های مفسدانه دقیقا از روی یک الگوی تکراری و ثابت انجام می‌شود و این مصداق بارز فساد سیستماتیک است.به عبارت دیگر، تداوم این مقررات ناکارآمد و فسادزا به معنای آن است که نظام جمهوری اسلامی به فساد سیستماتیک،یعنی بدترین نوع فساد مبتلا شده است.در اینجا قصد ناسزاگویی نیست.حتی می‌توان این احتمال را پذیرفت که آن افرادی که نظام پرداخت ارز ترجیحی را ابداع کردند شخصا فاسد نبودند و حتی نیت‌های خیری داشتند اما چون جاهل بودند مقرراتی را پایه گذاشتند که موجب بدترین فسادها شد.با این حال این پرسش مطرح می‌شود که چرا مقررات مذکور به رغم فسادزایی مستمرش لغو نمی‌شود؟جوابش این است که منافع اولیگارشی حاکم اجازه این کار را نمی‌دهد.بنا به همه این دلایل قاطعانه می‌گوییم که نظام جمهوری اسلامی به فساد سیستماتیک مبتلاست و این فساد روشن‌تر از خورشید است.

 

 

 

 

 

View this post on Instagram

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

A post shared by @bijan_ashtari

بیژن اشتری
Instagram
@bijan_ashtari