از صفحه اینستاگرام میم یزدانی خرم

مبتذل‌کردنِ دانش‌گاه همان چیزی‌ست که دارد عامدانه رقم می‌خورد. من این بخت را داشته‌ام که در «دانش‌گاه تهران» درس بخوانم در رشته‌ی ادبیات و از این سردرِ نمادین بارها رد شوم.

قطعن دانش‌گاه و ردشدن یا نشدن از سَردرهای‌اش «هیچ» تضمینی برای «دانستن» ندارد اما دانش‌گاه یک «مفهوم» است که در کم‌اثرترین وضعیت‌اش نیز نشانه‌ای به رهایی‌ست.

اخراج، قطع همکاری، بازنشسته‌گی‌های اجباری که در این مدت بیش از پیش در اخبار دیده می‌شود یک‌سمت و تاکید بر حضورِ «آدم‌هایی» در مقامِ «آکادمیسین» از سوی دیگر همان حمله‌ی گازانبری‌ست که از هر ستاره‌دارکردن، تعلیق، تنبیه و البته تکفیر دانش‌جو و استاد خطرناک‌تر است و البته به‌شدت یک مفهومِ ذاتن ضدِابتذال را «مبتذل» می‌کند. مبتذل‌کردن دانش‌گاه‌های مهمِ ایران هم‌واره از سوی برخی جریان‌های سیاسی دنبال می‌شده اما در «خَفاتر» و «محتاطانه‌تر» اما در این چند ماه نه‌تنها پنهان‌کاری‌ای وجود ندارد که چیزنامه‌های حامیِ تحجر و وطن‌فروشی از آن تقدیر هم می‌کنند. «بگذارید مهاجرت کنند»! این گزاره ذره‌ای برای وطن‌فروشان و بنیادگرایانِ کیهانی و امثالهم ارزشی ندارد که از قضا «ارزش» دیگری دارد. آن‌ها در صدد حذف و نابودی گذشته و روندِ کلاسیکِ دانش‌گاه هستند. برای همین عملن «انقلابی»‌بودن‌شان را با این هلهله بابت رهاشدنِ مشتی موجودِ استادشده در طبیعتِ دانش‌گاه اعلام می‌کنند. «دانش‌گاه را مبتذل کنید»! این ابتذال به‌معنای تهی‌کردن این ساحت از هر نوع فکرورزی و تعلیمِ ایده است.

در این وضعیت دانش‌جو صرفن به ابزاری برای نمایشِ دانش‌گاه‌داری تبدیل می‌شود و اُستاد نیز تکه‌ای از همین باور. پس باید «مقاومت» کرد. بی‌تردید نهاد دانش‌گاه در ایران با وجود تمامِ بلاهایی که سرش آمده هنوز نهادِ زورداری‌ست و این‌طور نیست که با خالی‌کردنِ یک وانت مجری در آن‌جا و نشاندنِ چند مداح پشتِ میزها بتوان این نهاد را از پا درآوَرد.

اما بی‌تفاوتی نسبت به این روند و صرفن با شوخی و طعنه نگاه‌کردن‌اش همان چیزی‌ست که این نوع «ابتذال» می‌طلبد. ابتذال روندی پیچیده است گاه روی حافظه‌ی نوستالژیک حساب بازمی‌کند و گاه روی «فراموشی». در بابِ حمله به دانش‌گاه‌ها «دومی» مدنظر است. این‌که همه به این اتفاق عادت می‌کنند. و این همان‌جایی‌ست که باید «ایستاد». ما نباید به ابتذالِ اخته‌کردنِ مفهوم دانش‌گاه عادت کنیم و اخراج‌ها و الصاق‌ها را کنار بگذاریم. تهی‌کردن دانش‌گاه یعنی حمله به وطن. بدرقه‌ی غم‌زای آنان که می‌خواهند بیاموزند و نمی‌گذراندشان. ایستادن مقابلِ این ابتذال یک تعهد ملی‌ست و اخلاقی.
عکس علی زارع