از کانال تلگرام فرناز سيفی
@FarnazSeifi

​​بلایای طبیعی همیشه زنان و دختران را در موقعیت آسیب‌پذیرتری قرار می‌دهد. تحقیقات مختلفی نشان می‌دهند که خشونت علیه زنان، محدودیت‌های فرهنگی و عرفی، بازماندن دختربچه‌ها از تحصیل، به خطر افتادن بهداشت زنان، از دست دادن بیشتر منابع مالی و امکان کار و … برخی از مواردی‌اند که هر فاجعه طبیعی مثل زلزله برای مدتی طولانی و گاه با عوارضی همیشگی بر سر زندگی زنان آوار می‌کند.

نه تنها تمام نابرابری‌ها و تبعیض‌های پیش از زلزله، شدت بیشتری می‌گیرد و با قدرت بیشتری اعمال می‌شود، بلکه فجایع طبیعی بستری‌اند که به آسانی به انواع جدید خشونت علیه زنان هم مجال بروز می‌دهند. اگر این بلایای طبیعی در مناطقی رخ دهد که جمعیت فقیر بیشتر است، انواع خشونت‌ها شدت بیشتری هم می‌گیرد، چرا که زنان فقیر در وضعیت آسیب‌پذیرتری‌اند، منابع کمتری برای محافظت از خود دارند و بیشتر ناچار به سکوت در برابر خشونت می‌شوند.

در زلزله‌ی اخیر در ترکیه و سوریه که تا همین حالا یکی از بدترین فجایع طبیعی قرن است، زنان و دختران بسیاری با صدها مصیبت مواجه شدند. در مناطق زلزله‌زده‌ی ترکیه دست‌کم ۳۵۶ هزار زن باردارند که همین حالا در وضعیتی اضطراری نیاز به مراقبت‌های پزشکی زنان و سلامت باروری دارند. پیش‌بینی می‌شود بسیاری از این زنان به دلیل نبود چنین امکاناتی یا فرزندانی با مشکلات عدیده به دنیا آورند یا در حین بارداری و زایمان جان خود را از دست داده و جنین را از دست بدهند.

در دوران قبل بلایای طبیعی مثل زلزله یا سیل، اغلب این زنان‌اند که وظیفه‌ی رسیدگی به امور منزل و مراقبت از بچه‌ها، اعضای پیر خانه، مریض‌داری را برعهده دارند و تحقیقات نشان می‌دهد در وقوع یک فاجعه طبیعی، کمتر این امکان را دارند که سریع محل را ترک و پناه بگیرند. برای مثال وقتی در نیواورلئان دستور تخلیه قبل از گردباد کاترینا صادر شد، ۸۰ درصد افرادی که نتوانستند خانه‌های خود را تخلیه و محل را ترک کنند، زنان بودند.

همچنین در فرهنگ‌ و مناطقی که زنان باید «لباس متناسب با عرف و پوشیده» بپوشند، فرار به وقت فاجعه برای زنان سخت‌تر است. همان لباس که عمری کنترل‌شان کرده، حالا اسباب دست‌وپاگیری می‌شود که به وی امکان فرار به موقع را نمی‌دهد. در این فرهنگ‌ها که نقش‌های جنسیتی به شدت فعال است، دختربچه‌ها و زنان بسیاری از مهارت‌هایی که به وقت فجایع طبیعی به درد آدمی می‌خورد هرگز یاد نمی‌گیرند. (مهارت‌هایی مثل از درخت بالا رفتن یا شنا کردن).

بلایای طبیعی خشونت خانگی، خشونت فیزیکی و جنسی و احتمال قاچاق زنان و دختران را بیشتر می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد یک دلیل افزایش خشونت خانگی این است که مردان استرس و نگرانی از مخارج، بیکاری و کمبود منابع مالی را بر سر زنان خالی می‌کنند. در وضعیتی که افراد بی‌خانمان‌شده مجبورند مدت‌ها در خانه‌های گروهی با جماعتی دیگر زندگی کنند، خشونت جنسی علیه زنان افزایش پیدا می‌کند.

تحقیقات نشان می‌دهد اگر این بلای طبیعی در منطقه‌ای جنگ‌زده رخ دهد، خشونت جنسی کارکرد اعمال کنترل بر جمعیت را هم پیدا می‌کند. مردانی خشونت‌گر به زنان و دختران دست‌درازی کرده و با این شیوه‌ی کثیف، دنبال اعمال قدرت و کنترل جمعیت در وضعیت بحران اندر بحران‌اند. زلزله‌ی مهیب ترکیه و سوریه، تا سال‌ها زنجیره‌ی دردناکی از انواع خشونت‌ها را آوار مضاعف بر سر زنان و دختران این مناطق کرد که پیش از این هم با هزار محدودیت و محرومیت مواجه بودند.

@FarnazSeifi