آیا شباهت‌هایی بین قیام مردم بالکان و ایران می‌بینید؟

پیام «وران ماتیچ» روزنامه‌نگار مشهور صربستانی به همکارانش در ایران


..من با مردمِ این تمدن که تاریخ جهان را در دل دارد، همدردم. ایران مهد تمدن بشری است، و مردمانی استثنایی دارد که مطلقا مستحق تحمل این همه ظلم و ستم نیستند. من از تمام کسانی که در ایران برای آزادی می‌جنگند، صراحتا حمایت کنم، و آماده‌ام تجربیات شخصی‌ام را با افرادی که در حرفه‌ خبرنگاری فعالیت می‌کنند، تقسیم کنم..

ایران وایر - «وران ماتیچ» می‌گوید جنبش اعتراضی در ایران «قطعا علیه محدودیت‌های موجود در کشور است، اما محدود به آن نیست و از ارزش‌های انسانی دفاع می‌کند که در سطح جهان، و در جوامع مختلف، به‌ عنوان ارزش‌های جهان‌شمول شناخته شده‌اند. بنیاد بین‌المللی مطبوعات «وران ماتیچ» را یکی از «پنجاه قهرمان آزادی مطبوعات» در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم می‌داند...

در سال ۱۹۹۹ که «ناتو» صربستان را بمباران می‌کرد و کل جامعه‌ جهانی علیه کشور موضع گرفته بود، جنبشِ کوچکی از مادرانِ سربازانِ صربی به راه افتاد که جنبش همه‌گیری نبود اما یگانه بود.

آن‌ها با این فکر جنبش خود را به‌راه انداختند که باید از فرزندان‌شان که در معرض بمب‌ بودند مراقبت کرد. اما جنبش‌ِ آن‌ها دچار چرخش غیرمنتظره‌‌ای شد؛ در شرایطی که احزاب و جنبش‌های اپوزیسیون وجود داشتند، جنبش‌ آن‌ها به مراتب قوی‌تر و موثرتر از هر مفهومِ سیاسی یا هر حزبِ سیاسی موفق شد خشم و نارضایتی مردمی از رژیم را بازتاب دهد.

ما کوشیدیم تعداد زیادی از این دست جنبش‌های کوچکِ اعتراضی را با هم متحد کنیم. نام آن‌ها را هم «قهرمانان بی‌ربط» گذاشتیم؛ افرادی که ناگهان، بدون هیچ تجربه و سابقه‌ای از کنش‌گری، تصمیم گرفته بودند کنش‌گر شوند و مقاومت کنند، و جمع‌هایی متشکل از ۲۰ و سپس ۱۰۰ نفری را رهبری کردند. منافع مشترک‌شان موجب شد که با هم و با سایر شهروندان همکاری کنند.

به همین دلیل هم هست که من معتقدم وقتی از مقاومت به طور کلی و از تجربیاتِ مقاومت در ایران صحبت می‌کنیم، باید بیشتر به اهمیتِ تمدنیِ جنبش مردم ایران توجه کنیم؛ چون خواست‌های این جنبش از اهمیت حیاتی برخوردارند، و در همه‌ جای جهان به‌رسمیت شناخته‌اند.

این جنبش بسیاری از ابعاد زندگی مردمِ ایران را تحت تاثیر خود قرار داده است؛ ابعادی که تمام مردم دنیا، فارغ از این‌که مخالف حکومت ایران باشند یا نباشند، قادر به درک آن هستند و با آن هم‌ذات‌پنداری می‌کنند. این یک جنبش رهایی‌بخش است؛ جنبشی است به نفع چیزی، نه علیه چیزی.

قطعا علیه محدودیت‌های موجود در کشور است، اما محدود به آن نیست و از ارزش‌های انسانی دفاع می‌کند که در سطح جهان، و در جوامع مختلف، به‌ عنوان ارزش‌های جهان‌شمول شناخته شده‌اند. به همین دلیل هم هست که فکر می‌کنم باید هر چه بیشتر، به‌ دنبال جلبِ حمایت گروه‌ها و جریان‌ها رفت و اطمینان حاصل کرد که زیرساخت‌های قابلِ اعتمادِ لازم شکل بگیرند تا صدای مردم ایران هرچه بیشتر شنید شود. یگانگی و اصالت آن‌ها در این است که ثابت کردند که با ضبط یک رویداد، آن‌هم با یک تلفن همراه، می‌توان جهانی را تکان داد.

من با مردمِ این تمدن که تاریخ جهان را در دل دارد، همدردم. ایران مهد تمدن بشری است، و مردمانی استثنایی دارد که مطلقا مستحق تحمل این همه ظلم و ستم نیستند. من از تمام کسانی که در ایران برای آزادی می‌جنگند، صراحتا حمایت کنم، و آماده‌ام تجربیات شخصی‌ام را با افرادی که در حرفه‌ خبرنگاری فعالیت می‌کنند، تقسیم کنم.


«وران ماتیچ» از بنیان‌گذاران شرکت رسانه‌ای مستقل بی-۹۲ در صربستان است که در سال ۱۹۸۹ و پیش از آغاز جنگ‌ و درگیری در منطقه بالکان، تاسیس شد. او همچنین ریاست «کمیته حقیقت‌یاب کشتار خبرنگاران در صربستان» را به‌‌عهده دارد که در سال ۲۰۱۳ و به پیشنهاد او شکل گرفت و موجب تاسیس صندوق سرمایه‌گذاری بی-۹۲ شد که از کنش‌های اجتماعی و فعالیت‌های حقوق بشری حمایت می‌کند. «وران ماتیچ» در طول بیش از سه دهه فعالیت، جوایز بسیاری را به‌دست آورده است. بنیاد بین‌المللی مطبوعات او را یکی از «پنجاه قهرمان آزادی مطبوعات» در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم می‌داند.

در حالی که بسیاری از مردم ایران، با به‌خطر انداختن جان خود، می‌کوشند سرکوبِ هر روزه‌ معترضان در جریان اعتراضات سراسری کشور را به گوش جهانیان برسانند، «ماریا میلوساولیچیک»، خبرنگار «ایران‌وایر»، پای صحبت‌های «وران ماتیچ» نشست و با این مدافع خستگی‌ناپذیرِ آزادی مطبوعات، درباره نقش خبرنگاران در دوران‌های بحران گفت‌وگو کرد.