« قاتلین در میان ما »
از شادروان داریوش مهرجویی دو کلیپ کوتاه موجود است که در آن به جمله «قاتلین در میان ما» اشاره میکند.یکی در مراسم بزرگداشت شادروان عباس کیارستمی و یکی هم در برابر دوربین به همراه همسرش و پس از بیان جمله زنده باد آزادی.
برای ما بروبچههای سابقا سینمایی روشن است که اشاره آقای مهرجویی به فیلم معروف «قاتلین در میان ما» است؛فیلمی که تقریبا نود سال از ساخته شدنش میگذرد و اولین فیلم ناطق فریتز لانگ فیلمساز شهیر آلمانی است که در اوایل حکومت هیتلر ساخته شد اما سانسور گوبلزی هرگز اجازه نمایش به آن نداد و فیلمساز دو سال بعد مجبور به مهاجرت از کشورش شد. لانگ بعدها اسم فیلمش را به «ام» تغییر داد،هر چند که در آمریکا با همان عنوان«قاتلین در میان ما» معروف است.
گر چه سالها پیش فیلم را یکبار دیده بودم،دیشب دوباره آن را دیدم، این بار روی صفحه موبایلم .هدفم این بود بفهمم دلیل علاقه مهرجویی،این فیلمساز به راستی اندیشمند و باسواد کشورمان، به این فیلم چه بوده یا دقیقتر بگویم میخواستم دلیل اشاره اش به این فیلم را بدانم.
.قصه فیلم درباره مرد به ظاهر موقری است که با استفاده از اسباب بازی و شیرینی دختربچهها را گول میزند و آن ها را میکشد.پلیس از پیدا کردن قاتل عاجز است در نتیجه تبهکاران سازمانیافته که از جنایت های وی به سر حد انزجار رسیدهاند شخصا وارد عمل میشوند تا او را پیدا کنند.
اما این فیلم که درباره اولین قاتل زنجیرهای سینماست(با بازی پتر لوره)چند نکته جالب حداقل برای من دارد.لانگ با زبان نماد و اشاره چگونگی پا گرفتن اندیشههای فاشیستی و پا گرفتن نازیها را در جامعهای بیمار بیان میکند.قاتل زنجیرهای قصه در جلسه دادگاهی که تبهکاران شهر برایش برپا کردهاند خطاب به آن ها میگوید:«اگر شما به خاطر پول آدم میکشید،من به این خاطر آدم میکشم که نمیتوانم آدم نکشم.»این پروتایپی از شخصیت های فاشیستی است که در جامعه آلمان و در راس حکومت به زودی به اوج قدرت میرسیدند و تسمه نقاله مرگهای زنجیرهای را به راه میانداختند .فیلم را که ببینید متوجه نگاه و رویکرد سازنده اش به مقوله قدرت میشوید.لانگ قدرت را ویرانگر میداند مخصوصا اگر قدرت بتواند به ذهن آدمی رسوخ پیدا کند و او را کاملا تحت کنترل خودش بگیرد.آن قدرتی که روح آدمی را به تسخیر خود درآورد شریرترین و مخربترین قدرتهاست.این اشارهایست به قدرت توتالیتر رژیم هیتلری که در آن زمان در آستانه شکلگیری بود.لانگ هم مثل داستایفسکی شامه تند و تیزی برای شناسایی نظام دهشتناک توتالیتری که در راه بود داشت.
بیژن اشتری تلگرام https://t.me/bijan_ashtari/276
Instagram @bijan_ashtari
« قاتلین در میان ما »
#عرفان_رضايي از کشتهشدگان اعتراضات آمل
|