شعبده بازی سروش دباغ

هادی خرسندی

چند شب پیش در یک پَرسه کلابهاوسی به اتاقی درآمدم از سلسله اتاق های «کوچ روزنامه نگاران» که این بار آقای سروش دباغ را بر «صندلی داغ» نشانده بودند. یک جائی رسیدم که از دین گریزی و دین ستیزی و فقه گریزی میگفتند که باعث و بانی اش حکومت جبار اسلامی است، وگرنه اینطورها هم نیست و در اعماق جامعه دین و مذهب به قوت سابق باقیست.



آقای سروش دباغ برای صدق فرمایشات شان به آمار و ارقام و نظرسنجی متوسل شدند:

«طبق آمار سازمان ثبت احوال کشور ، بیشترین اسامی یعنی بالاترین اسامی که در سالهای ۹۶ و ۹۷ در پسرها و دخترها گذاشتن میدونی چی بوده؟ امیرحسین امیرعلی. میزان در دختران تا یک جایی فاطمه بود و زهرا . در ۹۲ -۹۳ که پایین تر میریم بیشتر، بعد از چند تا اسم مذهبی دیگر است که اسامی دیگری میاد .........»

بعد فرمودند ما به اطرافیان خودمان نباید نگاه کنیم، خوب است در سطح کشور و زیر پوست شهر این چیزها را لحاظ کنیم.

خیلی من خوشحال شدم که یک چیزی یاد گرفتم و جامعه وطن خودم را بهتر شناختم. اما متاسفانه یک آقای هموطنی که مثل من عامی نبود و فریب نخورده بود، محترمانه گفت:

«من نظری راجع به جامعه مذهبی ندارم اما چون یک مسئله پژوهشی اینجا مطرح است و من مطمئنم اگر آقای سروش دباغ دقت می کردند، متوجه میشدند این اشکال را. مسئله ای که در مورد آمار اسم ها مطرح کردند این داده های خام را ما میتونیم اشتباه برداشت بکنیم ازش. من به عنوان مثال میگم فرض کنیم ما ۱۰ نفر بچه را انتخاب می کنیم دو نفر می بینیم که اسمشان را گذاشتند امیرحسین، ۸ نفر دیگه یکی گذاشته مثلا افشین ، یکی گذاشته سیروس، یا فلان، فلان. بعد ما بیاییم بگوئیم ببین بیشترین اسم گذاشته شده امیرحسین است، بقیه کمترن، ولی جمع بقیه چی میشه؟ اینجوری به نظر میاد که هشت نفر اسامی دیگر گذاشتند که مختلفه. درسته تک تک اگر بخواهیم مقایسه کنیم تعداد امیرحسین بیشتره ولی اگر به جمع نگاه کنیم ۸ تا غیر از امیرحسین داریم که نشون دهنده اینه که ممکنه مذهبی نباشند دو نفرشون مذهبی هستند.»

آقای دباغ چنان در صدر اتاق قهرمانانه آماده پاسخگوئی به پرسش ها بودند که خواستند سوال ها را پنج تا شش تا یکجا بشنوند و بعد جواب یکی یکی را بدهند، اما گردانندگان اتاق خواهش کردند ایشان کوتاه بیاید و به سه نفر سه نفر رضایت بدهند. من مشتاق و کنجکاو نشسته بودم که پاسخ آقای دکتر دباغ را به آن مسئله آماری بشنوم. وضعیت و مقررات اتاق طوری بود که ایشان نمیتوانست از جواب دادن طفره برود.

جوابی که آقای سروش دباغ به آن معترض مؤدب و ملایم (دکتر نیما نوروزی) دادند، در وضعی که به آن روانی قبلی سخن نمی راندند و انگار پی در پی در دست انداز میافتادند را، من چند بار گوش کردم. جز یک کلمه انگلیسی هینت (اشاره) که در آن آمده، باقی به فارسی متداول خودمان است. بعد برای اینکه بهتر توضیح و توجیه شان را بفهمم، کلمه کلمه اش را از روی یوتیوب پیاده کردم. شما هم لطفاً کلمه به کلمه، با دقت بخوانید:

«آنچه را آقای دکترم گفتند من مخالفتی ندارم علی الأصول - فقط راجع به آن یک اشاره کردم- میدونم- توجه دارم- حالا نمیخوام وقت را بگیرم. (توضیح اینکه وقت این برنامه معمولاً دو ساعت است، اما آقای دکتر دباغ برای اینکه با فراغت به سوال ها جواب بدهند، دو تا بیست دقیقه جلسه ای را که گفتند دارند، عقب انداختند و در مجموع برنامه به چهارساعت و نیم کشید.) حالا نمیخوام را وقت بگیرم و به اون بپردازم- خواستم بگم به این آمار هم توجه داشته باشیم.- میخوام بگم که بخش‌هایی از جامعه هم نشود که ما نبینیم- مرادم این بود که گفتم اسم امیرحسین و امیرعلی بالاترینه - توجه دارم به اون نمونه آماری - اما همونم که شما گفتید بهرحال اینها هم یک هینت هائیه برای ما که در یک همچین جامعه ای زندگی میکنیم - که اسم ستایش فرض کنیم بالاترین میزان تا سال ۹۶-۹۷ - قبل از اون زهرا و فاطمه همچنان به این معنا.

میدونم نکته ای که گفتید- دست کم میشه اینو فهمید که شهروندان زیادی اند - اینو که میشه گفت - شهروندان زیادی اند که همچنان از این اسم ها استفاده میکنند - از این آماری که آمده از پاره ای اسم هایی که من و شما بیشتر هم میشنویم یا اسم هایی که جدیدا میذارن و توی اون آمار در مراحل بعدیه -من نمیخوام بگم اون اشکالی که گفتین نیست - میخوام اینطرفشو بگم که همچنان به رغم آنچه که در داخل کشور رخ داده افراد متعددی اند، معتنابهی اند، قابل توجهی اند این که اسامی مذهبی برای بچه هاشون انتخاب میکند - این رو خواستم -از اون میشه درس گرفت یا میشه پیش چشم قرار داد . در عین حال این نکته هم در نوع خودش به لحاظ روشی درسته.»

دوستان! لازم نیست دوباره از سر بروید فرمایشات ایشان را بخوانید. باز به همینجا میرسید که الان رسیدید. من در این فکرم که آیا این فقط یک مورد استثنا بود؟ یا اگر باز هم پای صحبت این دین پژوهان و نواندیشان دینی بنشینیم، در میابیم این نوع خوانش ها و آمارخوانی ها قاعده ایست برای رونق مسلمانی. کلاه فریبنده مغلطه را به آستر ابریشمین سفسطه مزین کردن و بر سر کچل عوام گذاشتن.

برای اینکه مطابق معمول ادعای تقطیع و تحریف کردن پیش نیاید، لینک آن برنامه در یوتیوب را اینجا میگذارم:

آمار دادن صادقانه روشنفکر دینی دقیقه ۱.۴۹ - اِن قُلت مچگیری دقیقه ۱.۵۴ - توضیحات شعبده باز از ثانیه ۱۵ دقیقه ۱۷ از ساعت دوم به مدت تقریبی یک دقیقه و نیم. (صلوات!)



«ردِّ آبی روایت سروش دباغ، حجاب ... #کوچ_روزنامه_نگار»

ویژه خبرنامه گویا