رقص سماع صدها صوفی در سالگرد درگذشت مولانا


صد‌ها درویش از کشور‌های مختلف جهان، شامگاه شنبه هشتم مهرماه در منطقه سلطان احمد استانبول به سماع درآمدند. این مراسم به مناسبت هفتصد و پنجاهمین سالگرد درگذشت مولانا جلال الدین رومی، عارف، شاعر و صوفی قرن سیزدهم، برگزار شد.

سماع، نوعی رقص نمادین از حالات معنوی صوفیان است که در تاریخ عرفان کشور‌های ترکیه و ایران جایگاه ویژه‌ای دارد. سالگرد درگذشت مولانا همچنین بهانه‌ای برای گردهمایی علاقه‌مندان به این عارف پرآوازه در محل دفن او در شهر قونیه ترکیه است.

شاعر صوفی محمد جلال الدین رومی ملقب به مولانا که در قرن سیزدهم می زیسته یکی از بزرگترین فیلسوفان صوفی در جهان بشمار میرود و بدلیل اشعار و نوشته های عرفانی خود مورد استقبال و احترام همه ادیان در طول تاریخ بشریت است. مولانا صفات زیادی اعم از شاعر مسلمان، فقیه، دانشمند اسلامی، متکلم و عارف صوفی داشت اما شخصیت او فراتر از این صفات بود. او در درون خود دارای یک نظم زندگی بود و به ذات واقعی اعتقاد داشت. او معتقد بود همه چیز جز تصویری از ذات واقعی هستند.



مولانا که برای همه مذاهب و ادیان و نژادها احترام قائل بود، به معنای واقعی تبدیل به یک نماد برابری در دنیا شده بود. همه ساله افراد بسیاری از اقصی نقاط جهان به شهر قونیه برای بزرگداشت مولانا بعنوان علاقه مندان به فلسفه رومی این عارف بشر دوست و مروج عشق سفر میکنند.

قونیه بعنوان یکی از مهمترین شهرهای منطقه آناتولی مرکزی ترکیه دارای یک قدمت تاریخی ۷۰۰۰ ساله قبل از میلاد مسیح میباشد که میزبان بسیاری از تمدنهای باستانی بوده و به معنای واقعی مهد تمدنها و ادیان بوده است. این شهر فقط با مولانا شناخته نمیشود بلکه با فرهنگ غنی ادغام شده خود با این میراث تاریخی هم شناخته شده است.

مراسم شب عروس که در ترکیه تبدیل به یک آیین سالانه شده است.

شهر قونیه از ۱۹۳۷ به بعد همه ساله میزبان مراسم شب عروس (شب دیدار الهی) در سالگرد بزرگداشت مولانا میباشد. شب عروس امسال با حمایت وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه برای هشتاد و سومین بار برگزار میشود. امسال هفتصد و چهل و هفتمین سالگرد درگذشت عارف، شاعر و دانشمند صوفی جهان است. بدلیل شیوع بیماری همه گیر، مراسم افتتاحیه در تاریخ ۷ دسامبر در قونیه که مولانا بیشتر عمر خود را در آنجا سپری کرده بود برگزار شد. مراسم اختتامیه بصورت غیرحضوری در تاریخ ۱۷ دسامبر برگزار گردید. این مراسم به صورت زنده از طریق سیستم عامل های دیجیتال و چندین کانال تلویزیونی پخش میشود.

داستان شمس تبریزی و مولانا

تعالیم عرفانی شاعر و دانشمند صوفی مولانا به طور گسترده ای بر اندیشه و ادبیات عرفانی در سراسر جهان تاثیر گذاشته است. به گفته منابع تاریخی مولانا که همواره شخصیت محبوبی در جهان اسلام بوده پس از عزیمت شمس تبریزی که با او عمق معنویت را کشف کرده بوده بشدت اندوهگین شده است. این فقدان باعث ایجاد تحولی بزرگ در دنیای درونی وی شد. او همه چیز را رها کرد و مثنوی معنوی را که متشکل از ۲۵ هزار دو بیتی است بعنوان بزرگترین منبع شعری صوفیانه نوشت. از نظر مولانا عشق واقعی عشق به خداست و مرگ روزی بود که روح آدمی با خدا متحد میشود. بهمین دلیل است که سالگرد درگذشت وی که ۱۷ دسامبر میباشد نه بعنوان روز عزاداری بلکه بعنوان جشن برگزار میشود و مراسم شب عروس که هر ساله در تاریخ ۱۷ دسامبر برگزار میشود به معنای شب دیدار مجدد یا شب عروسی میباشد.

منظور از شب عروس چیست؟

شب عروس در ترکیه به معنای شب عروسی است. شب عروس روز بزرگداشت جلال الدین رومی (مولانا) میباشد. از آنجاییکه مولانا مرگ را نه بعنوان یک هدف بلکه یک دیدار مجدد با محبوب خود یعنی خدا دانسته است، سالگرد مرگ او را شب عروس می نامند. مولانا مرگ را به معنای بازگشت به اصل خود یعنی بازگشت به خدا تفسیر میکند، زیرا منبع آن ماده معدنی الهای است. از نظر او مرگ از بین رفتن جسم نیست، بلکه سفر به سوی خداست. مراسم بزرگداشت مولانا همچنین در عرصه بین المللی معروف به جشن سالگرد Reunion یا شب عروس میباشد که در تاریخ ۱۷ دسامبر درست در روز مرگ مولانا برگزار میشود. یونسکو سال ۲۰۰۷ را به مناسبت هشتصدمین زادروز مولانا به سال بین المللی مولانا نامگذاری کرده است.

زندگی جلال الدین رومی

مولانا زندگی خود را با یک جمله ساده توصیف می کند: من خام بودم، پخته شدم، سوخته شدم. نام اصلی وی محمد جلال الدین بود. بعدها القابی همچون رومی، محقق و مولانا به او دادند. وی در تاریخ ۳۰ سپتامبر سال ۱۲۰۷ میلادی در شهر بلخ افغانستان دیده به جهان گشود. خانواده وی در سال ۱۲۱۲ بلخ را ترک کردند و با عبور از بغداد، نیشابور و کوفه برای حج به مکه رفتند. بعدها خانواده وی که از طریق دمشق و حلب سفر میکردند، در سال ۱۲۲۲ در قارامان (لارنده) اقامت گزیدند. پدر مولانا یک متکلم، فقیه و عارف مهم بود. در سال ۱۲۲۸ به دعوت علاالدین کیقباد حاکم وقت دولت سلجوقی در آناتولی، رییس یک مدرسه دینی شد و خانواده مولانا بدین ترتیب از قارامان به قونیه پایتخت دولت سلجوقیان نقل مکان کردند. مولانا پس از مرگ پدرش بعنوان معلم اسلامی فعالیت کرد و سالها سخنوری نمود. بعضا منتصبین به آیین های مختلف نیز در سخنرانی ها و مجالس بحث مولانا شرکت میکردند. مولانا در سن ۶۶ سالگی به تاریخ ۱۷ دسامبر سال ۱۲۷۳ در قونیه درگذشت. جسد مولانا در کنار جسد پدرش تشییع شد و یک آرامگاه با شکوه بنام آرامگاه سبز بر فراز محل دفن وی برپا شد. حوزه علیمه سابق درویش که به مقبره مولانا متصل میباشد، اکنون بعنوان موزه مولانا محل نگهداری نسخ خطی آثار مولانا و مصنوعات مختلف مربوط به عرفان فرقه مولوی میباشد. پس از مرگ وی، پیروان او دستور مولوی را که به نظم دروایش چرخان معروف است با مراسم رقص صوفی یا همان رقس سما زنده نگه داشتند. نوشته های مولانا اوج هنر عرفانی قلمداد میشوند که فراتر از مرزهای مذهبی و فرهنگی و قومی هستند.

میراث مولانا

    حافظه ضبط شده از اشعار مولانا در بین ۲۰ اثر برتر تاپ لیست بیلبورد ایالات متحده آمریکا قرار گرفت.
    مولانا محبوب ترین و پر فروش ترین شاعر در آمریکا میباشد و اشعار وی دهها سال است که در مراسم عروسی و سایر جشن های جهانی خوانده میشوند. او را بخاطر طغیان خلاقیت خود با شکسپیر و به دلیل خرد معنوی خود با سنت فرانسیس آسیسی مقایسه کرده اند.
    گزیده ای از ترجمه اشعار عاشقانه مولانا به همت فریدون کیا که توسط نویسنده آمریکایی دیپاک چوپرا جمع آوری شده اند توسط بسیاری از شخصیت های هالیوودی همچون مدونا، گلدی هاون، فیلیپ گلاس و دمی مور اجرا شده است.
    عکس مولانا و مقبره وی بر روی اسکناسنهای ۵۰۰۰ لیری ترکیه بین سالهای ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۴
    یک نقطه عطف معروف در شمال هندوستان وجود دارد که تحت عنوان دروازه مولانا، نام مولانا را در بخش Lucknow (پایتخت اوتار پرادش) به یدک میکشد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص مراسم شب عروس به لینک https://sebiarus.gov.tr مراجعه کنید.

درباره ترکیه

ترکیه بعنوان یکی از کشورهای حوزه مدیترانه که بواسطه نگه مشهور بسفر خود محل تلاقی اروپا و آسیا بشمار میرود، مقصد بی نظیر بیش از ۵۰ میلیون گردشگر در طول سال گذشته بوده است. کشوری که همیشه قطب تعاملات فرهنگی بوده و دارای اقلیم های مختلف است، الهام بخش بازدیدکنندگان امروز با تاریخ ، طبیعت و غذاهای گوناگون است که یادآور قرنها تمدن میباشد. ترکیه بعنوان چهارراه ملاقات فرهنگ ها، درک متمایزی از هنر و مد دارد که ترکیبی از سنت و مدرنیته میباشد و همزمان با زندگی توأم خرید و تفریح نظر بازدیدکنندگان بسیاری را به خود جلب میکند. ترکیه در فصل گردشگری سال ۲۰۲۰ برنامه گردشگری ایمن را اجرا کرد. این برنامه که به سرعت توسط بازیگران اصلی در صنعت گردشگری مورد توجه قرار گرفت، مجموعه ای از اقدامات را تعریف میکند که باید پرسنل و میهمانان داخلی و خارجی طیف وسیعی از ارگانهای مرتبط از جمله غذا و نوشیدنی، حمل و نقل و اماکن اقامتی را به لحاظ سلامت و رفاه تحت الشعاع قرار میدهد.

برای اطلاعت بیشتر در مورد ترکیه لطفا به سایت ذیل مراجه کنید www.goturkiye.com